Sýsli taka 666

hjá þér Gundur, ég er nú bara að vekja athygli félagsmanna á þessu. En, en sýsli sjálfur les þetta þó samkvæmt áræðanlegum heimildum. Það þarf endilega að búa til notenda fyrir hann á spjallið, svo hann geti tjáð sig. Annas mæli ég með því að hann mæti á félagsfund hjá okkur og geri grein fyrir skoðunum sínum.

[url=http://www.motocross.is/index.php?option=com_content&task=view&id=1939&Itemid=1:64enpij0][b:64enpij0]Morgunblaðið[/b:64enpij0][/url:64enpij0]

Þó gott að hún taki það fram að það þurfi að "merkja" með hvaða hætti svo sem maður vill túlka það (gps track, kort, stikur, o.s.frv.).

Annars finnst mér c.a. seinni hlutinn af frétta moggans ekki vera frétta heldur áróður. Ég veit í raun ekki hvort þetta er túlkun blaðamannsins eða hvort þetta sé bara tekið beint upp eftir sýslumanninum án þess að það sé orðað þannig.

Rosalega sem ég er ánægður með að vera ekki áskrifandi að mogganum í dag.

Ég las yfir þessar greinar sem Guðmundur linkar á og þar er ekkert nýtt að koma fram. Það er alveg ljóst að þó svo margir fögnuðu nýlegum dómum varðandi utanvegaakstur, að þá er nokkur hópur fólks sem gerir það ekki. Verst er að í þeim hóp er til fólk sem lifir í svart hvítum heimi þar sem heilbrigð skynsemi er ekki til. Þó svo orustur hafi unnist heldur ferðafrelsisstríðið áfram.

Ég hef á tilfinningunni að þetta vandamál "utanvegaakstur" sé ekki jafn stórt og ætla má af fjölmiðlum. Ekki virðist þetta kotnaðarsama þyrlueftirlit skila miklu og nær að nota aurinn til að sinna mikið notuðum fjallaleiðum betur, með því koma í veg fyrir að nýjar samhliða leiðir myndist. Að mínu mati er það fyrst og fremst fræðsla, áróður og stikun leiða sem er aðferðin til að halda sem flestum á sporinu. Boð, bönn og svarthvítar lögregluaðgerðir eru úreltar.

Hvað ætli heildartjón þjóðarinnar vegna skemmda af völdum utanvegaaksturs á hálendinu hafi verið á síðasta ári ?

ÓE

Já hvað með hestana, þeir skemma mun meira en nokkurntíman breyttur jeppi. Þ.e.a.s ef keyrt er rólega.
En torfæruhjól virðast alltaf skemma. Það virðist ekki vera hægt að keyra hægt og rólega á þeim.

Kveðja
Þengill

Í grein sýsla kemur skýrt fram hvað hann hefur mikið á móti jeppum. Flestir af okkur sem aka á þessum bílum passa sig á því að keyra ekki utanvega og nýta þá slóða sem fyrir eru. Það getur verið erfitt að meta hvort við séum á slóða sem er í lagi að fara eða hvort þetta sem slóði sem sýsli telur ekki vera í lagi. Ég fór í ferð um daginn sem ég var að keyra slóða sem ekki var mjög skýr á köflum. En þetta er slóði sem bændur í sveitinni nota til að smala og athuga með sitt fé. Nú velti ég því fyrir mér hvort þetta sé slóði sem ég hefði mátt velja þrátt fyrir að hann hafi verið ekinn í mörg ár. Ég get ekki kallað það utanvegaakstur ef við notum slóða sem eru til staðar í dag. Ef á að fara að taka hart á þessu þá þarf að koma skýrar merkingar á alla slóða á landinu sem má fara og og mekja aðra slóða sem hafa myndast sem ekki er talið í lagi að aka. Ég hled að yfirvöld ættu samt að snúa sér af öðrum brotum sem ég tel mikilvægari heldur en þetta.

Það má raunar segja að sumt er rétt sem Ólafur Helgi segir þó annað byggist á stórkostlegum misskilningi sem líklega stafar af vanþekkingu á hálendisvegum og eðli ferðalaga um fáfarnar slóðir.
Í greininni stendur:
‘Ólafur Helgi segir þarna mega greina skýlaust bann en dómstólar hafi túlkað lögin svo að ef einhvers staðar sé slóði þá sé mönnum refsilaust að fara hann’
Þarna náttúrulega kristallast misskilningur sýslumannsins því hann áttar sig ekki á því að vegslóð á hálendinu þarf ekki að vera annað en tvö hjólför þar sem menn hafa farið í gegnum áratugina. Það er ekki einu sinni víst að hjólförin sjáist, sums staðar sjást engin för. Það er kannski eðlilegt að þeir sem hafa aldrei farið út fyrir vegi sem búnir eru til með stórfelldum náttúruspjöllum (þ.e. búnir til með miklu jarðýturaski, uppbyggðir og jafnvel malbikaðir) eigi erfitt með að skilja að vegslóðin á áraurunum við Hagavatn geti talist vegur í skilningi laga, þaðan af síður að þeir skilji þær ótrúlegu afleiðingar sem það hefði fyrir ferðafólk á hálendi Íslands ef allt annað yrði strikað út og aðeins mætti aka á númeruðum vegum eins og þeir eru í dag. Það sem sýslumaðurinn virðist ekki átta sig á er að niðurstöður dómanna er bæði í fullu samræmi við lögin og þann veruleika sem um er að ræða. Vegslóð þarf alls ekki að vera búin til með tækjum og ef sú krafa yrði gerð um samþykkta vegi á hálendinu þýðir það í raun mun meiri náttúruspjöll en utanvegaakstur hefur orsakað í gegnum árin. Og þá er ég ekki að gera lítið úr skaðsemi utanvegaaksturs
Hins vegar segir sýslumaðurinn:
‘Það geri eftirlit mjög erfitt, því það þýðir að til þess að vera viss um að ákæra hafi möguleika á því að enda með sakfellingu þarf að standa þann sem fyrstur fer að verki’
Þetta er í sjálfu sér alveg rétt, það er mjög erfitt að átta sig á hvað er löglegur slóði og hvað ekki og þarf oft talsverða staðþekkingu til. Ég sá sem dæmi ‘slóð’ inn á Sprengisandi í fyrrasumar og reyndar fleiri en eina sem ég er nokkuð viss um að voru ekki nema nokkra vikna gamlar og eru með réttu afleiðing utanvegaaksturs. Ég hefði getað ekið þessar slóðir í góðri trú og verið dæmdur fyrir það. Ég hefði líka hugsanlega getað ekið þær vitandi betur og sloppið með það þó þyrlan kæmi þar sem fulltrúar sýsla vissu ekki betur og erfitt væri að sýna fram á á staðnum að þetta sé ekki réttmæt slóð. Ég er samt ekki viss um að ég hefði í slíku tilviki verið sýknaður fyrir dómi þar sem vitnaleiðslur og nákvæmari gagnavinnsla hefði auðvitað sýnt fram á að þarna hafi ekki verið slóð. Ég hefði ekki haft sömu varnir og voru í þessum frægu málaferlum, enda voru menn þar klárlega ákærðir saklausir. Það er hins vegar varla hægt að ætlast til þess að löggæslumenn hafi þetta í hausnum, þessa 40 þúsund kílómetra sem 4×4 og LMI eru að trakka. Það verður því að segjast eins og er að áhyggjurnar af þessu eru nokkuð réttmætar og villta-vesturs réttarfar í þessu gengur ekki til lengdar þó það hafi virkað vel í fásinninu hér áður fyrr. Það eru bara breyttir tímar.
Lausnin á þessu má samt alls verða sú sem Ólafur Helgi virðist sjá fyrir sér ef ég skil hans orð rétt, þ.e. að þrengja lagaskilgreininguna þannig að aðeins megi aka númeraða vegi sem gerðir hafa verið með vegagerðarframkvæmdum. Afleiðingar af því yrðu skelfilegar:
Í fyrsta lagi myndi það setja verulegar hömlur á möguleikana til að ferðast um hálendið, ekki bara akandi heldur líka gangandi. Það eru ekki bara jeppakarlar sem nota slóðana, þeir eru líka notaðir til að komast á heppilega upphafs- og lokapunkta gönguferða, trússa fyrir gönguhópa, þjónusta skála o.s.frv. Menn skildu því ekki halda að þetta sé eingöngu eitthvað sérhagsmunamál 4×4 karla og kerlinga. Það eru miklu fleiri sem málið varðar, raunar alla sem vilja ferðast um hálendið og njóta þess.
Í öðru lagi er veruleg hætta á að þetta hefði þveröfug áhrif en ætlunin er, þ.e. að þetta myndi stórauka utanvegaakstur. Hvað þýðir kjörorð lögreglunnar: Með lögum skal land byggja og ólögum eyða. Ólög eyða virðingu fólks fyrir réttarkerfinu og ef mönnum yrði bannað í einni svipan að nota 90% af samgönguæðum hálendisins er það nákvæmlega það sem myndi gerast.
Í þriðja lagi er líklegt að til lengri tíma litið ýti þetta undir umtalsverð náttúruspjöll á hálendinu. Þá er ég ekki að tala um utanvegaakstur heldur vegagerð. Ef vegir á hálendinu eiga að vera í samræmi við þann skilning sem mér sýnist Ólafur Helgi hafa á hugtakinu yrðu menn einfaldlega að draga fram jarðýturnar og fara í vegagerð þar sem áður dugðu einfaldir slóðar þar sem ummerki um þá eru í algjöru lágmarki. Náttúruvænustu samgönguæðarnar eru jú einmitt frumstæðustu slóðarnir.
Ég held að þrátt fyrir allt sé almennur skilningur á þessu á þeim stöðum þar sem það skiptir máli. Það þarf þó auðvitað að gæta að því að ákvarðanir um þetta séu teknar í ljósi þekkingar á ferðalögum um hálendið þannig að ranghugmyndir móti ekki endanlega niðurstöðu. Við þurfum hins einnig að gæta þess að loka ekki augunum fyrir vandanum sem vissulega er til staðar. Þó málaferli Ólafs Helga hafi verið illa unnin og óréttmæt, þá sýna þau samt hversu erfitt er að framfylgja lögum um utanvegaakstur. Dæmið hér að ofan af förunum á Sprengisandi held ég sýni það ágætlega. Það er auðvitað ekki rétt hjá sýslumanninum að dómstólarnir hafi túlkað slóð eitthvað óeðlilega rúmt, það er ekki skýringin á því að hann tapaði málaferlunum. Vandamálið liggur hins vegar í því hvernig löggæsluaðilar geti gengið úr skugga um það hvað sé lögmæt slóð og hvað séu nýleg för eftir utanvegaakstur.
Ég sé aðeins eina lausn á þessu og það er sú lausn sem verið er að vinna að með allri þessari ferlun sem Jón Ofsi og fleirri eru að vinna að af ótrúlegri þrautseigju.

Kv – Skúli

Endilega settu þessa grein í blöðin Skúli,þetta hittir í mark að öllu leiti og að mínu mati fullkomið svar við grein Sýsla.
Kv Klakinn

Mæli eindregið með því að þú aðlagir þennan ágæta pistil þinn að blaðagreinarformi og fáir hann birtann í Mogga eða Fbl.