Stór orð

Það er nú þannig að ég var ekki á nokkurn hátt að gera lítið úr einum né neinum. Það sem ég hins vegar bennti á var að innan raða jeppamanna eru mjög vanir menn (oft líka björgunarsveitarmenn) og eru sumir hverjir á bílum sem eru mun öflugri en björgunarsveitarbílar – þessir aðilar hafa mikla reynslu til að takast á við nánast hvaða aðstæður sem er á fjöllum, og farartækin eru með þeim öflugri á landinu. (ATH Töfraorði hér eins og í greininni er "nánast", ekki allar)

Að bera saman jeppa og snjóbíl er álíka gáfulegt og að bera saman epli og appelsínu. Og auðvitað henta tæki misvel við mismunandi aðstæður.

Varðandi veðrið þá benti ég bara á það augljósa – þetta eru veðurSPÁR og ganga því miður ekki alltaf eftir, og reyndar þykir mér að í seinni tíð gangi þær sjaldnar eftir en hitt (án þess þó að ég hafi neina vísindalega mælingu) Og þessu til stuðnings benti ég á að á því svæði sem ég fór um um helgina var mun betra veður en spáð hafði verið, og þannig hefur það verið í flestum ferðum mínum í vetur (sem eru orðnar á þriðja tug).

Það kann vel að vera að einhverjir vilji túlka það sem kemur fram í greininni sem vanvirðingu gagnvart veðurfræðingum og/eða björgunarsveitarbílum… Það var ekki mín meining – Ég benti bara á staðreyndir.

Það er líka rétt hjá Árna að tækin gera ekki allt – þó svo að vissulega skipti þau máli. Það sem skiptir máli er að vera rétt útbúinn á allan hátt og þá á ég við að menn þurfi að sjálfsögðu að hafa öll nauðsynleg tæki og kunna á þau, fatnað við hæfi og til skiptana, hefðbundin sjúkragögn, verkfæri og varahluti, svefnpoka og tjald… o.s.frv. Að sjálfsögðu geta menn aldrei verið við öllu búnir, en það getur verið töluverður munur á milli útbúnaðar hjá mönnum. Síðast en ekki síst þurfa menn að hafa reynslu ! og það er það sem fjölmargir jeppamenn hafa mikið af og því eru þeir í stakk búnir til að takast á við flestar aðstæður sem upp koma (ATH flestar!! Ekki allar og því eru björgunaraðilar jafnmikilvægir og raun ber vitni).

En útgangspunkturinn í þessu hjá mér átti að vera að sumir aðilar eru það reyndir og vel útbúnir að þeir geta vel haldið á fjöll í brjáluðu veðri – á sama hátt og björgunarsveitir eru að gera. En hins vegar eiga þeir sem ekki eru jafn reyndir eða vel útbúnir minna erindi í veður eins og var á Langjökli um helgina. Og auðvitað geta allir lent í aðstæðum sem þeir ekki ráða við, reyndir jafnt sem óreyndir og björgunaraðilar líka.

Benni

Vildi bara benda á að þetta er ekki lokuð umræða undir Innanfélagsmál heldur undir "Ferðir".

Þetta er svolítið viðkvæm umræða eins og svo margt. Ég held að það sem Benni segir sé allt satt og rétt í sjálfu sér. Þeir sem komnir eru með góða reynslu í ferðum geta tekist á við slæm veður, beðið af sér og baslað án þess að það sé einhver stórkostleg hætta því samfara. Reyndir menn geta auðvitað lent í því að eitthvað klikkar og þurft aðstoð og slys geta alltaf gerst hvort sem veður er gott eða slæmt. Í vondu veðri þarf ekki meira en að fatnaður sé orðinn blautur og bílar fastir eins og mér skilst að hafi gerst um helgina og það hjá vönum ferðamönnum. Þá er gott að geta haft samband og beðið björgunarsveit um að koma og redda málum og það gera sveitirnar með glöðu geði og bara kátar með verkefnið.

Það getur verið varasamt að tala þannig að það sé allt í lagi að fara af stað þó spáin sé slæm því menn þurfa að hafa reynslu og kunnáttu til þess að takast á við slíkt og svona orð mega ekki gefa þeim sem eru að byrja að ferðast þær ranghugmyndir að þetta sé allt í lagi. Skotheld kunnátta í rötun, hafa einhverja hugmynd um landslagið sem verið er að ferðast um og svo auðvitað þessi nauðsynlegi búnaður.

Hins vegar er leiðinleg þessi fjölmiðlahystería sem fer alltaf í gang í svona tilfellum og einhverjir ljósvaka- og blaðaspesíalistar sem helst eru ekki úti ef vindurinn fer yfir 10 metra og eru hrædd við snjó, blása út einhverja þvælu um að það eigi að sekta þessa vitleysinga sem hætta sínu lífi og annarra með því að fara út fyrir malbikið og eru að þvælast á svæðum þar sem ekki nýtur skjólsins af steinveggjum Smáralindar og Kringlunnar. Það virðist vefjast fyrir sumum hvað fólk er að gera utandyra á veturnar þegar hægt er að vera inni. Þessi umræða kemur hreinlega alltaf upp ef fréttist af útkalli björgunarsveita, nema kannski þegar björgunarsveitir eru að hjálpa fólki á fólksbílum og lakkskóm úr snjóföl á Holtavörðuheiði. Kannski er bara eina leiðin að svara þessu bulli svona eins og Benni gerir.

Kv – Skúli

Voðalega fer það í suma að bent sé á staðreyndir.

Það er um það bil fernt markvert sem kemur fram, og ég sagði, í greininni í mogganum:

1. Ég sagði að það væri alveg út í hött að rukka menn fyrir björgun og aðstoð.

2. Ég sagði að vanbúnir og óreyndir aðilar ættu ekki að fara af stað í aðstæðum eins og voru um helgina.

3. Ég sagði að innan raða jeppamanna væru mjög reyndir aðilar á bílum sem væru öflugri en flestir ef ekki allir björgunarsveitabílar og gætu vel tekist á við aðstæður eins og um helgina

4. Ég benti á að veðurspár væru SPÁR og hefðu ekki alltaf gengið eftir eins og í minni ferð um helgina. Og veðurfræðingarnir hamra alltaf á því sama – bara spár en ekki heilagur sannleikur.

Fyrstu tvö atriðin virðast menn ekkert hafa út á að setja – En hin tvö, sem þó eru bara upptalning á staðreyndum, virðast sumir ekki þola að sé talað um.

Er það þannig í þessu að maður verður að mýkja staðreyndir og fara í kringum hlutina eins og köttur í kringum heitan graut ? Að mínu mati skipta staðreyndir máli og það er ekkert að því að horfast í augu við þær.

Að lokum vil ég að það sé alveg á hreinu að ég er ekki að sýna neinum vanvirðingu og allra sýst björgunaraðilum. Ég ber gríðarlega virðingu fyrir þeirra óeigingjarna starfi og hef meira að segja í tvígang þurft að leita eftir þeirra aðstoð á fjöllum. Í báðum tilfellum var ég ekki nógu vel búinn til að ráða við aðstæður og hef lært af því og búið mig betur. Ég get samt vel átt eftir að lenda aftur í aðstæðum sem ég ekki ræð við og þá þykir mér gott að vita af bæði góðum félögum og öflugum björgunaraðilum til að leita til – Og komi til þess þá met ég það eftir aðstæðum í hvorn ég hringi.

Benni

Eðli málsins vegna þá var haft samband við okkur í nefndinni vegna veðurspár sem virtist ekki vera til þess fallin að fara með okkar hóp á fjöll,og lá ég yfir spánnum á fimmtud og föstudagsmorgun,og til að segja bara eins og er þá var veðrið nánast nákvæmlega eins og spáð var,en það gleymist oft að stórir jöklar geta verið með sálfstætt veðurkerfi sem hegðar sér á annann hátt og getur því sett strik í reikningin nokkuð óvænt.
Reynsla jeppamanna sumra hverra er slík að það er nánast alveg sama hvað hendir þeir finna ráð sem duga eins er með björgunarsveitirnar innann þeirra raða eru líka þessir ómetanlegu einstaklingar og merkilegt nokk þá eru oft sömu einstaklingar í 4×4 og björgunarsveitum.
Ég get því tekið undir með Benna að mörgu leiti,en bendi líka á að stundum mætti orða hlutina öðruvísi þó sama meining sé á ferðinni,eins mætti benda á að kringum áramótin kom fram á spjallinu mjög eindregin og ákveðin stuðningur við bjsv og held ég við flestir í klúbbnum séum dyggir og harðir stuðningsmenn bjsv okkar.
En má ekki um leið benda á að um helgina mátti segja að flestir skálar á Kili og nærfjöllum voru nánast fullir af jeppafólki sem var alla helgina að gera það sem okkur finnst svo skemmtilegt,og fór svo heim án nokkura vandræða.
Bílar félagsmanna eru flestir vel búnnir og fólkið vant þessum aðstæðum og búnaður batnar með hverju árinu sem líður,eins fjölgar þeim sem gera þetta sport að sínu.
En slys gera sjaldnast boð á undan sér og aðstæður breytast sérlega á jökli og þá er gott vita af bjsv og geta kallað þær út ef þarf,en þá er líka gott að vita af þaulreyndum félögum sem koma um leið og hringt er í þá,vitna ég þar í krapaferð litlunefndar þar sem Ársæll2 hafði í nægu að snúast eins einn stjórnarmaður 4×4 sem kom til okkar til aðstoðar.
Ég hef aldrei heyrt Björgunarsveitarmenn tala um að rukka þennann eða hinn eftir bjarganir og vona að svo verði aldrei.
Veðurspá er akkurat það sem nafnið segir "spá"um hvernig hæð eða lægð muni haga sér og þær hafa batnað mikið frá árum áður,en ég held að veðurfræðingar væru fyrstir til að segja að allar spár geti bruggðist vegna ýmisa óvissuþátta sem eru þeim fylgjandi.
Þannig að ég held að ég geti tekið undir flest það sem Benni setur fram
Kv Klakinn

að leggja af stað í vont veður er ekkert endilega vitleysa spárnar virðast breytast dag frá degi ég held að fólk sé betur undirbúið ef það leggur af stað í vont veður þetta er mín skoðun og hef sára litla reynslu í fjallasporti en ég hef valið að ferðast með mjög reyndu fólki eins og síðustu helgi með benna og félögum í setrið þetta fólk tekur engar áhættur

En get ekki annað sagt að FÁRANLEGT björgunarsveitir séu að eyða milljónum í að bjarga mönnum sem klárlega eru vanbúnir og oftar en ekki allsekki í neinni hættu. Gátu bara ekki látið vita af sér útaf því þeir áttu ekki fjarskiptabúnað eða þegar menn eru villtir útaf gps leysi. Gps tæki kostar 10-15þús(göngutæki), talstöð 30þús, dekk til að koma sér í vandræði 100-250þús. Er þeirrar skoðunar að klárlega eigi að láta menn borga ef að þeir eru ekki með lágmarksbúnað bara koma á einhverri reglugerð (gps-talstöð/sími,og eflaust fatnað).
Það þarf ekkert að ræða þetta meira ef þú hefur efni á jeppa og dekkjum þá hefur efni á því að græja þig með þessum lágmarksbúnaði. Menn vaða útí hvaða vitleysu sem er því þeir vita að þeim verður bjargað frítt og einsog menn vita þá eru björgunaraðgerðir ekki hættulausar fyrir þá sem stunda þær, væri ekki sárt að vita til þess að einhver björgunarsveitarmaður færist útaf því að þú gast ekki hringt og látið vita af þér.

Mér finnst okkur vanta að vita meira um þennan hóp á Langjökli. Hvernig voru þeir útbúnir, hvaða leiðsögutæki, fjarskiptatæki osfr.

Á heildina litið finnst mér menn heldur fljótir að gefast upp og kalla á björgunarsveit þegar í rauninni ekkert amar að nema að það er vont veður sem þarf að bíða af sér. Það á ekki endilega við um síðustu helgi, dæmin eru fjölmörg undanfarin ár. Menn hafa jafnvel kallað á björguarsveit vegna affelgunar, er það ekki það sem kalla má dæmigert 101 lið?

Ég hef alltaf litið svo á að björgurarsveitir séu til staðar fyrir okkur þegar eitthvað er að, t.d. við slys, óhöpp eða veikindi á fjöllum. Tilvist þeirra veitir mikið öryggi en mér finnst heldur mikið að kalla á þá fyrir vont veður sem menn "nenna" ekki að bíða af sér í smá vosbúð.

Ég veit fjölmörg dæmi þess að fjallaferðamenn hafi kallað til aðstoð frá félögum og vinum til að þurfa ekki að ræsa út björgunarsveit. Það er ávallt stór hópur jeppamanna og -kvenna tilbúin að taka þátt í slíku, þetta er nokkurskonar samtrygging fjallaferðamanna. Við þurfum að gæta þess að ofnota" ekki björgunarsveitirnar, raunveruleg útköll þeirra eru alveg nægilega mörg.

Ég tek undir orð Benna formanns um að vel búnir ferðamenn geta vel höndlað erfiðar aðstæður á fjöllum og ekkert að því að menn haldi á fjöll í slæmri verðurspá, EF menn eru tilbúnir að halda volkið út. Þeir sem ekki eru tilbúnir í t.d. að hafast við í bíl yfir nótt eiga ekki erindi á fjöll nema í góðri veðurspá.

Ég bendi á að fjallaferðafólk hefur á undanförnum 20-30 árum breytt miðhálendinu að vetri úr lífshættulegri eyðimörk, sem menn hættu sér helst ekki innná, í leikvöll sem er á valdi "venjulegs" fólks að nýta sér. Hvernig gerðist þetta? Jú með því að hafa hálendið opið og leyfa mönnum að spreyta sig. Þannig þróaðist ferðatæknin og þekking til að takast á við íslenska hálendið að vetri varð almenn.

Lifi ferðafrelsið, berjumst gegn forsjárhyggju, ofstæki, boðum og bönnum !

Snorri
R16

Eins og venjulega erum við Ofsi vinur minn sammála, og ég vil líka þakka honum Skúla fyrir hans innlegg, vel orðað og skynsamlegt eins og hans er von og vísa.
Við erum held ég öll sammála um, að við eigum ekki að láta eitthvert sófalið ráða okkar ferðum og afstöðu, lið sem fer helst ekki út úr húsi ef rignir, hvað þá meira. Fólk fær ekki reynslu af því að fást við náttúruöflin og lærir ekki að lifa af í íslenskri náttúru nema með því einu að mæta henni á heimavelli. Ef við færum aldrei neitt nema þegar horfur eru á einsýnu veðri, ja, þá færum við ansi sjaldan. Björgunarsveitarmenn verða ekki færir um að leysa erfið viðfangsefni nema með æfingu, og margir þeirra hafa fengið þá æfingu í svona tómstundagamni eins og vetrarferðir á jeppum, á vélsleðum nú og á skíðum eða bara "lausfóta" eins og Fljótamenn segja, eru. Og hananú! Segi eins og Snorri verkfræðingur; Lifi ferðafrelsið!

Björgun
Ef ég væri í björgunarsveit þá væri ég þar til þess að brjóta upp grámyglu hversdagsleikans. Ég væri tilbúinn til þess að fara upp á fjöll til þess að hjálpa náunganum sem ætti vanda hvort sem vandinn væri stór eða smár, ég væri ekki að þiggja styrktarfé frá almenningi til þess að sitja heima og drekka kaffi upp í björgunarstöð enda held ég að flestir sem ganga í hjálparsveit séu tilbúnir að vaða eld og brennistein til að hjálpa fólki sem á í vanda.Við þurfum öll að passa okkur að vera ekki með stór orð í garð ferðafólks því að það gæti orðið til þess að viðkomandi myndi kalla of seint á hjálp og þá þyrfti ekki að binda um þau sár. Við eigum ekki að vera með upphrópanir heldur fræðslu svo að fólk læri að ferðast við þær aðstæður sem við búum við á þessu landi.
Á þessu landi er allra veðra von og við skulum njóta þess.
Kveðja Trausti Kári Hansson