Skjaldbreiður

Sælir/ar (það má væntanlega gera ráð fyrir að kvenfólk lesi spjallið)
Að sönnu er ýmislegt til í því að Skjaldbreiður sé karlkynsorð. Hinir munu þó ekki færri sem hafa það í kvenkyni og þá beygist það eins og t.d. gríður:
Skjaldbreiður
Skjaldbreiði
Skjaldbreiði
Skjaldbreiðar.
Við megum nefnilega ekki gleyma því í löngun okkar til að tala og skrifa laukrétt mál að málhefðin er mörg á landinu og ber því að fara varlega í að fullyrða að eitthvað sé rétt og þessvegna sé annað rangt. Það væri sambærilegt við að fullyrða að úr því að viðurkennt er að réttmætt sé aðmenn aki patrol um götur og slóða þá sé með öllu ólíðandi að einhverjum detti í hug að gangsetja og færa toyotur úr stað. Eigi málhefð sér sögu einhvers staðar er málfar samkvæmt henni rétt. Það gerir ekki annað rangt. Hins vegar er skynsamlegt að sporna gegn örum breytingum á málhefð því það verður til þess að menn missa tengslin við fortíðina og hætta að skilja þá sem eldri eru. Og nógur er misskilningurinn í henni veröld.
(Og nú megið þið geta við hvað ég starfa)
Lifið heil;
Þorvaldur

Nema hvorttveggja sé!
Þ

Þá þýddi breið (væri um kvenskynsorða að ræða) eitthvað sem breiddi úr sér, sbr. snjóbreiða (flatneskja). En Skjaldbreiður er ekki flatur heldur kúptur eins og skjöldur.

Eruði búnir að glósa þetta?!

Jú jú, ef það væri hefð fyrir því að kalla karla kvenmannsnöfnum. En svo er nú ekki, og reyndar bannað í mannanafnalögunum. En þótt það standi Skjaldbreiður á kortum segir það ekkert um hvort orðið er karlkyns eða kvenkyns, nefnifallið er nefnilega eins í kk. og kvk. Svo jafnvel þótt Jónas sálugi hafi talað um breiðan skjöld og segi meira að segja á einum stað í kvæðinu: ?Ríð ég breiðan Skjaldbreið…? þá var hann Norðlendingur og alls óvíst að hann hafi verið kunnugur málvenjum nágranna fjallsins.
En kannski við ættum að láta spjallið niður falla því það er að verða dálítið líkt deilum um keisarans skegg sem aldrei hafa þótt frjósöm skoðanaskipti.
Jamm
Þorvaldur

…viðurkenndi sig jú gjarnan villtan og má því gera skóna að hann hafi einnig verðið orðinn nokk kynjavilltur þó ekki kynvilltur….

Jæja þá: Breiður í Skjaldbreiður þýðir auðvitað það sama og í snjóbreiður sem sé; víðáttumikil. Snjóbreiða er náttúrlega enginn smáskafl heldur feikna flæmi. Skjaldbreiður er breiður skjöldur. En málfræðilegt kyn fyrirbæra þarf ekki að vera rökrétt eða vísindalega tengt orðunum sem það er sett saman úr. Þannig er fjörður venjulegast í karlkyni jafnvel þótt Eyfirðingar fari út í Fjörður sem eru í kvenkyni og Fjörðurnar eru þó settar saman af Þorgeirsfirði og Hvalvatnsfirði sem eru karlkynsorð. Það sem ég er að segja er að við getum aldrei fundið rök fyrir því hvers vegna hluti þjóðarinnar kýs að tala um Skjaldbreiði en annar hluti um Skjaldbreið, hvorttveggja þýðir nákvæmlega það sama, frekar en sumir segja sykurinn en aðrir sykrið, sumir jógúrtið en aðrir jógúrtin, sumir fæturnir en aðrir fæturnar. Þetta er bara svona og er búið að vera svona afar lengi.
Bless
Valdi

Svona fór þá um leitina að hinu eina sanna málfari! Kom íslenskufræðingur fram á ritvöllinn með þau sannindi að hin einu réttu sannindi séu ekki til. Ég held mig samt við það að karlkenna hann Skjaldbreið og kvenkenna Herðubreið og er þó sunnlendingur.
Kv – Skúli