Óvinir ferðamannsins

mer finnst þessi málfluttningur alveg furðulegur hafa menn ekki ferðas um landið óáreittir í gegnum tiðina.Þetta er bara frekja og óbylgirni að segja að þinglystir pappirar haldi ekki finndist fólki það samgjarnt að eg kæmi og segði að það byggi í of stóru húsi og eg tæki helminginn

það er nú gott að menn eru það vel að sér í landnámu að þeir viti uppá hár hvar landamerkin af eignum landavættanna lágu.
en samkvæmt minni vitneskju voru þær fjórar, ein innaf breiðarfirði sem er landsvæði sem allt var numið af landnámsmönnum þrátt fyrir landavættinn á staðnum. annar var í eyjafirði sem einnig var landnumið allt á milli "stafs og fjöru", þrátt fyrir ábúðarrétt þess landavættis.
annars er þetta mikið hitamál og hættulegt að fara nánar útí það á opnum vettvangi.
en að lokum vil ég benda á að uppbygging vatnajökulsþjóðgarðs og öll sú eyðinlegging á náttúrunni sem því myndi fylgja, ásamt takmörkunum á ferðamennsku á svæðinu hefur ekkert sameiginlegt með þjóðlendumálinu og því eru þessi bréfaskrif meistara skotvís á kolröngum vettvangi.
en það eru einmitt ríkið sem er að fara fram á að loka af stærstum hluta hálendisinns með þjóðgarði en ekki örfáir landeigendur sem eru að berjast fyrir því að fá að eiga áfram nokkra hóla og gil á jaðri landareigna sinna.
háhitakveðja siggias

ég sagði ekki að það mætti ekki skrifa um þetta hér, ég sagði að það væri hættulegt að skrifa um þetta hér og þá var ég aðeins að hugsa um minn eginn blóðþrysting og ekkert annað, því þetta er mikið hitamál fyrir flestalla.
svo benti ég líka á að þar sem að þetta bréf frá meistara skotvís kemur í kjölfar umræðu um gerð vatnajökulsþjóðgarðs, að þá er þetta bréf á röngum vettvangi því vatnajökulsþjóðgarður á sér ekkert skilt með þjóðlenduyfirreið yfirvaldsinns gegn bændum og landeigendum.
í bréfinu kemur einnig fram að bændur og landeigendur ætli sér að eigna sér allt hálendi íslands og banna öllum öðrum að ganga um það. en ég vil benda á að það er akkurat það sem yfirvaldið vill gera með stofnun vatnajökulsþjóðgarð en ekki bændur eða landeigendur.
nú er ég hættur enda blóðþrystingurinn kominn uppundir efri mörk.
kveðja siggias
ps. ofsalega hjómar þú eins og þú sért sammála meistara skotvís, en samt setur þú bréfið fram eins og þú sért á móti hanns skrifum og afstöðu. hvort ertu ofsi?

ég vil þakka Jóni hly orð í minn garð en kannski má eg hafa skoðun á þessum málum eins og hann eða má það ekki. Ég vil benda fólki á það ef landeigendur þeir sem hafa látið félögum land undir hús í gegnum tiðina t.d Skiptabakka Setur og Ingólfsskála eiga ekki landið þá hlytur ríkið að taka það líka í sína vörslu sem og skálana

Já Ofsi kann að henda sprengunum og er það vel. Þetta er mál sem snertir heilmikið hagsmuni okkar, ekki síður en þjóðgarðamál. Þetta er kannski viðkvæmt af því þetta snertir hagsmuni fleiri aðila en ferðafólks og þá auðvitað all verulega. En 4×4 klúbburinn þarf að horfa í það eitt hvaða áhrif málið hefur á réttindi ferðafólks, það eru þeir hagsmunir sem klúbburinn á að verja og ekki aðra. Því er það sem skiptir megin máli er hvernig réttarstaða almennings er í þjóðlendum annars vegar og í landi í einkaeign hins vegar. Það er í sjálfu sér rétt sem Borgþór segir að fólk hefur yfirleitt fengið að ferðast um lönd bænda og afrétti óáreitt, kannski ekki undantekningalaust, en flestir bændur hafa fullan skilning á þessum hlutum og vita hvað almannaréttur er. Sama virðist hins vegar ekki gilda um ýmsa sem í dag eru að kaupa upp jarðir í stórum stíl og gera ekki greinamun á bakgarðinum á Arnarnesi og heiðarlöndum í landareign sinni. Eiginlega finnst mér Borgþór skjóta sig í fótinn með því að líkja þessu við húsnæðiseign í þéttbýli, án þess að ég geri honum upp það hugarfar sem hér að framan er lýst. Spurningin er því hvaða lög gilda um ferðarétt almennings í þjóðlendum eða einkalandi og svo hvar sé hættan mest á árekstrum og vandamálum.
Ef Setrið og Ingólfsskáli stendur á landi sem einhver gerir tilkall til að eiga sem sína einkaeign, þá finnst mér það sterk rök fyrir að kröfurnar séu langt teygðar og finnst nokkuð eðlilegt að landsvæði á þeim slóðum sé í þjóðareign.
Kv – Skúli

Núna er ég búinn að drekka tíu kaffibolla og anda fimmhundruð sinnum til að ná blóðþrýstingnum aðeins niður. Ætla ég svo í framhaldi af því að skrifa smá komment á þennan málflutning forsvarsmanna samút og 4×4 um þjóðgarðsmálin.
Að mínu mati er svona málflutningur ekki til að styrkja málefnalega stöðu samút í gerð reglugerða um vatnajökulsþjóðgarð og stofnunar hanns. Innihald þessa bréfs lýsir skoðun formanns skotvís og eins af forsvarsmönnum samút, og er algjörlega röksemdalaus og inniheldur fullt af staðreindum sem eiga sér enga stoð í raunveruleikanum, ásamt því að tengjast ekki á nokkurn hátt raunverulegu markmiði með stofnun þjóðgarðs.
Stærstur hluti hálendis með öllum vötnum, ám, öræfum, dölum, fjöllum og jöklum, er í dag og hefur alltaf verið í eigu þjóðarinnar, annaðhvort ríkis eða sveitarfélaga. Öllum þessum landsvæðum á að splæsa saman í og undir eina stjórn sem þjóðlendum í almannaeign. Þegar þjóðlendunefnd dró línurnar fyrir þjóðlendur var gert ákveðið skapalón fyrir hvar línurnar áttu að liggja. Þetta skapalón dró mið af hæð yfir sjáfarmáli fyrst og fremst en ekki landvættum eða mótlæti við danska kónga sem þinglýstu nokkrum eignaskiptasamningum á sínum valdatímum.
Þetta skapalón varð hinnsvegar til þess að ýmsir jarðeigendur, bæði bændur og auðkífingar misstu hluta af þinglýstum eignum sínum undir þjóðlendur. Það gerðist fyrst og fremst ef landsvæði lá uppfyrir ákveðna hæðarlínu eða landsvæði var slitið í sundur eða landsvæði var óskipt milli nokkura jarða. Einungis örlítill hluti af því svæði sem undir þjóðlendur eiga að fara er ágreiningsmál um eignarrétt á, og er stór hluti þeirra ágreiningsmála búin að fara fyrir dóm og mörg mál búin að falla landeigendum í vil.
Til staðfestingar á hversu rangt var að málum staðið í þjóðlendumálinu er það að til umræðu er á alþingi að breyta þjóðlendufrumvarpinu þannig að taka skuli mið að þinglýstum landamerkjasamningum við gerð þjóðlendulandamerkja.
Á þessu forsendum fynnst mér mjög vafasamt að blanda þjóðlenduumræðunni inní umræðu um þjóðgarða og lagasetningar og höft sem þeim fylgir. Samút á fyrir hönd allra þeirra útivistafélaga sem að þeim standa að beita sér fyrir því að ekki verði stór hluti hálendis íslands lokað fyrir öllu nema gegn gjaldi og um það verði lagt malbik og útsýnisskífur og vegrið til að koma í veg fyrir að neinn geti farið útfyrir malbikið til að skemma náttúruna, í skugga þjóðgarðs.
Lifið hamyngjusöm
Sigurður Ásmundsson.

Góðan daginn félagar.

Stóðst ekki mátið að leggja inn nokkur orð í þessa
umræðu eftir að hafa lesið greinarkorn Sigmars B.
um þjóðlendur í Fréttablaðinu.
Ástæða þess að ég tel að málefnið eigi erindi við ferðafólk, jeppaeigndur og, já veiðimenn líka,
er sú að í framkvæmd þjóðlendulaga og nú augljóslega í hugmyndum um Vatnajökulsþjóðgarð virðist vera farið að gæta vaxandi tilhneigingar til að ganga eins langt og lögfræðilega er mögulegt við að færa eignir og völd í hendurnar ríkinu og þar með embættismönnum sem starfa á vegum þess. Margir hafa tekið undir skoðun Sigmars með einum eða öðrum hætti og segja, – er þetta ekki bara góð þróun, landeigendur eru óvinurinn en ríkið er gott.
En er þetta svo?
Hvernig finnst mönnum umgengni ónenfndra ríkisfyrirtækja vera um landið, hvað um kirkjujarðir sem banna veiði, hvað með allar takmarkanir sem settar eru upp varðandi þjóðgarða sem ekkert raunverulegt samstarf er haft um við hagsmunaðila s.s. 4×4 klúbbinn?
Hvað með einkaframkvæmdir á hálendisvegum og fyrirhugaða gjaldtöku af slíku?

Í dag heldur um stjórnartaumana fólk sem hingað til hefur verið frekar þekkt fyrir nýtingarhyggju, en hvað gerist ef í framtíðinni tekur við hópur sem hafnar öllum rökum og er alfarið á móti einkabílferðum um hálendið, – hafa menn hugsað um það? Er þá gott að slíkir aðilar hafi öll völd en t.d sveitarfélög engin nema vesælt skipulagsvald sem ráðherra valtar bara yfir?
Hver á þá að verja hagsmuni jeppamanna og hvaða landsvæði verða þá opin? Verða þar bara einkavegir sem seldir hafa verið út úr þjóðlendum og rukkað verður fyrir með fullum þunga?
Að mínu mati ber þetta allt að sama brunni, alþingismenn sem sitja í okkar umboði setja lög um umhverfi og eingnarhald í góðri trú.
Lögin eru sum umdeild en almennt séð hefur inntakið verið gott.
Það sem gerst hefur í framhaldinu er að embættismenn á vegum ráðuneyta (sem við höfum svo sannarlega ekki kosið) virðast hafa gengið á
lagið og fara hamförum eftir að hafa fengið lagasetninguna í hendur og nýta sér kinnroðalaust vanmátt einstaklinga og áhugamannasamtaka
sem vilja verja lögbundin réttindi sín. Ekki þarf að lesa marga dóma sem hafa fallið t.d í þjóðlendumálum til að sjá hvernig "hollyvúdd" lögfræði og útúrsnúningar af öllum gerðum eru notaðir við að ná fram markmiðum sem aldrei stóð til að ná af hálfu löggjafans, – amk ekki opinberlaga.
Þó hægt væri að ræða hér endalaust um lokaða vegarslóða og þyrlusveitir að elta jappamenn, Kárahnúka, þjóðgarða ofl í þeim dúr þá langar mig
að staldra við þjóðlendur vegna þess að þar er um að ræða "prinsipp" mál sem öll önnur mál tengjast.
Til að lesendur geti myndað sér óháða skoðun á því sem ég set hér fram þá verður það að fylgja að ég er sjálfur einn af þeim óheppnu að hafa orðið landeigandi eftir andlát foreldra , nánar tiltekið á jörðinni Vogum í Mývatnssveit þar sem ég á heil 1.4% lands móti 20 öðrum aðilum.
Eigendur eru fjölbreyttur hópur og mætti nefna sem dæmi bændur, kennara, bílstjóra, flugmenn, rithöfunda, verkfræðinga, tónlistarmenn, vélstjóra,
húsmæður, bókasafnsfræðinga, rafvirkja, ofl .þmt. ríkisstarfsmenn. Samkvæmt þinglýstum papírum og gömlum heimildum hefur jörðin í gegnum aldirnar
verið talin allt að 10 þús hektarar og hefur hún verið meira og minna öll verið í nýtingu amk. þeir blettir sem eru grónir, en 60% jarðarinnar
eru hraun og eyðisandar. Ekki hefur sauðkindin fengið ein að ráða ríkjum heldur hefur verið heyjað á fjöllum, veiddar rjúpur til heimanota og til
sölu og á öldum áður var þar einnig stundað takmarkað skógarhögg. Í seinni tíð hafa landeigendur ráðist í víðtæka uppgræðslu á svæðum sem sauðir
átu áður auk þess sem unnið hefur verið í þá átt að opna ferðamönnum aðgengi að áhugaverðum stöðum enda straumur þeirra mikill og vaxandi.
Engum hefur nokkru sinni verið meinað af landeigendum að ferðast um svæðið né hefur verið innleidd gjaldtaka af rjúpnaveiðimönnum.
Einungis einu sinni hefur verið reynt að takmarka fjölda veiðimanna á svæðinu en sú aðgerð mæltist illa fyrir og var hætt.
Nú hefur sem sagt fjármálaráðherra lýst kröfum í þessa "kosta" jörð og vill fá í sin hlut nærri 80% jarðarinnar.
Rökin fyrr kröfugerðinni eru með slíkum ólíkindum að það tæki mig heilan dag að endursegja alla þá sögu en það er einmitt það sem
kröfugerð embættismanna virðist vera farin að ganga út á, þ.e gera venjulegu fólki ómögulegt að að koma fram með nokkur rök sem dómsvald getur samsinnt. Niðurstaðan verður væntanlega sú að landeigendur á umræddri jörð munu þurfa að þiggja smá brot af landinu sem enginn getur í raun útskýrt
af hverju þeir og allir fyrrum eigendur þessarar jarðar hafa "ekki átt" í gegnum aldirnar en samt þurft að borga af skatta og gjöld.
En af hverju sækir ríkið fram með þessum hætti. Eftir að hafa kafað niður í framkomnar þjóðlendukröfur og borið saman við fjölmörg opinber gögn
þá er niðurstaða mín þessi. Á öllum þeim stöðum þar sem auðlindir eru í eða á jörðu hefur kröfugerðin verið knúin áfram af eins mikilli
hörku og mögulegt er. Jarðir þar sem eftir litlu er að sækjast eru að mestu látnar "sleppa" ef nota má það orð.
Markmiðið virðist því vera að koma öllum auðlindum á Íslandi í ríkiseigu og úthluta svo gæðunum til orkufyrirtækja og annara aðila sem eru þóknanlegir, samber væntanlega sölu á þjóðlendunni Búrfell til Landsvirkjunar. Nokkuð af þjóðlendum fer einnig undir þjóðgarða sem alfarið verður stjórnað af embættismönnum ríkisins.
Hér segja örugglega margir líkt og Sigmar B. ,nú er þetta ekki bara gott!
Við þá vil ég segja, hingað til hefur sambúð landeigenda/sveitarfélaga verið nokkuð góð við útivistarhópa og hefur farið batnandi þó svo að einstaka dæmi s.s. Hveravellir séu etv. undantekning.
Mörg teikn eru hins vegar á lofti um að það sama sé ekki uppá á teningnum hvað ríkið varðar. Þvingunarstefna með ofríki og sérútgáfu af
smjörklípu-samstarfi við almenning virðist vera markmið embættismanna. Ef ég hef rétt fyrir mér og þetta er staðan í dag þá geta menn svo hugsað
hvað gerist eftir kosningar ef til þess kæmi að enn einstrengingslegri aðilar kæmust til valda. Hér er ég ekki að tala um neinn ákveðinn stjórnmálaflokk heldur einstaklinga svo það sé á hreinu.
Í mínum huga sem útivistarmaður til áratuga , jeppakall, veiðimaður en jafnframt landverndarsinni þá er alveg ljóst að hagsmunir almennings
núna eru að koma í veg fyrir að embættismenn og kerfiskallar eyðileggi þá sérstöðu sem við höfum búið við á Íslandi, þ.e frjálsræði og hóflega
umgengni við náttúruna. Ef allir staðir verða ríkiseign og í stjórn embættismanna þá er stutt í fullkomið sovét alræði þar sem allt er bannað nema nokkrum útvöldum.
Vil því hvetja útivistarfólk til að kynna sér hvað um er að vera, skoða nýju lögin um Vatnajökulsþjóðgarð, og fylgjast með baráttu nýstofnaðra samtaka landeigenda. Eins er vert fyrir alla að kynna sér rammaáætlun um nýtingu auðlinda og þá stefnu sem verið er að móta um virkjanir framtíðarinnar.
Merkilegt nok, þær verða allar í þjóðlendum ef fer sem fram horfir!
Og hvað svo, mitt svar er, spyrjið frambjóðendur til kosninga í vor hvaða skoðun þeir hafa á þessum málum og hvort þeir hafi vilja og getu til
að koma böndum á óforskammað framkvæmdavald. Ekki kjósa ræfla sem vinna gegn raunverulegum hagsmunum almennings og geta skaðað möguleika okkar
allra til að njóta þessa magnaða lands í framtíðinni.

Með kveðju

Jóhann F. Kristjánsson
Sogavegi 129
Reykjavík