FERÐAKLÚBBURINN 4X4

Menu
  • Ganga í Klúbbinn
  • Innskráning
Ferðaklúbburinn 4x4 Valmynd   ≡ ╳
  • Forsíða
  • Um F4X4
    • Greiða félagsgjald
    • Ferðaklúbburinn
      • Skilmálar vefs Ferðaklúbbsins 4×4
      • Lög Ferðaklúbbsins 4×4
      • Markmið Ferðaklúbbsins 4×4
    • Bókasafnið
    • Vefsíðan
    • Hagsmunamál
      • Öryggismál í ferðamennsku
      • Ferðafrelsi
      • Samstarf við hagsmunaaðila
      • Upplýsingar til ferðafólks
      • Verðlag á búnaði til jeppaferða
    • Umgengni
    • GPS grunnur
      • Sprungukort af jöklum
    • Jöklakort
    • Ferðast á fjöllum
      • Gátlistar
      • Öryggismál í ferðamennsku
    • Afslættir
    • Ganga í Ferðaklúbbinn 4×4
  • Viðburðir
  • Deildir
    • Austurlandsdeild
    • Eyjafjarðadeild
    • Hornafjarðardeild
    • Húnvetningadeild
    • Húsavíkurdeild
    • Skagafjarðardeild
    • Suðurlandsdeild
    • Suðurnesjadeild
    • Vesturlandsdeild
    • Vestfjarðardeild
  • Nefndir
    • Stjórn
    • Ferðafrelsisnefnd
    • Ferlaráð
    • Fjarskiptanefnd
    • Húsnæðisnefnd
    • Hústrukkanefnd
    • Litlanefnd
    • Ritnefnd
    • Skálanefnd
    • Skemmtinefnd
    • Tækninefnd
    • Umhverfisnefnd
    • Ungliðanefnd
    • Vefnefnd
  • Skálar
    • Fjallaskarð
    • Leppistunguskáli
    • Réttartorfa
    • Setrið
    • Skiptabakki
    • Sultarfit
  • Spjall
  • Augl.
  • Ljósmyndir
    • Setja inn myndir

Örnefni

by Hlynur Snæland Lárusson

Forsíða › Forums › Spjallið › Umhverfismál › Örnefni

This topic contains 8 replies, has 1 voice, and was last updated by Profile photo of Hlynur Snæland Lárusson Hlynur Snæland Lárusson 21 years, 4 months ago.

  • Creator
    Topic
  • 03.01.2004 at 22:03 #193385
    Profile photo of Hlynur Snæland Lárusson
    Hlynur Snæland Lárusson
    Participant

    Tók þetta af mbl.is

    Jökuldalur eða Nýidalur ?

    Örnefnanefnd hefur fengið til úrskurðar þrjú ágreiningsmál um hvaða örnefni skuli setja á landakort. Er í fyrsta lagi um að ræða ágreining um hvort örnefnið er réttara, Jökuldalur eða Nýidalur, á dalnum sem gengur suðaustur með Tungnafellsjökli. Í öðru lagi ber nefndinni að úrskurða um örnefnin Locksfell eða Lokatindur norðnorðvestur af Öskju og í þriðja lagi örnefnið Wattsfell eða Vatnsfell sunnan við Öskju.
    Ruglingur fer í taugar Þingeyinga

    Fjallað er um fyrsta álitaefnið á vefsíðu Þingeyjarsveitar. Þar er birt greinargerð Konráðs Erlendssonar, framhaldsskólakennara á Laugum, en hann hefur kannað ítarlega heimildir frá fornri tíð um heiti þessa dals. Er Konráð ekki í vafa um að upprunalegt heiti dalsins er Jökuldalur og segir þann rugling sem skapast hefur vegna heitis dalsins hafa farið í taugarnar á mörgum Þingeyingum.

    Vitnar Konráð í fjölda heimilda, máli sínu til stuðnings, m.a. í skýrslu sem Erlendur Sturluson á Rauðá og Hálfdán Jóakimsson í Brenniási rituðu árið 1847 um könnunarleiðangur þeirra í dalinn inn með Tungnafellsjökli. Er staðfest afrit af skýrslu þeirra, gert af þáverandi sýslumanni Þingeyinga, varðveitt á Landsbókasafni.

    Konráð segir engan minnsta vafa á að finnendur dalsins hafi kallað hann Jökuldal ?og taka fram að þetta sé nýr Jökuldalur, þar eð aðrir Jökuldalir voru þekktir fyrir. Jökuldals-nafnið hefur síðan fest við dalinn og breiðst út um Þingeyjarsýslu og verið notað þar allt til þessa dags. Bárðdælingar fóru í Jökuldalsgöngur árlega í hartnær hundrað ár.?

    Núna ættu fróðir menn að koma með sína skoðun á þessu skemmtilegu málum. Ég hef allavega hugsað mér að kynna mér einhver þessara mála aðeins betur, enda er þetta alveg stórskemmtilegt grúsk.

    Hlynur.

  • Creator
    Topic
Viewing 8 replies - 1 through 8 (of 8 total)
  • Author
    Replies
  • 04.01.2004 at 00:07 #483292
    Profile photo of Hlynur Snæland Lárusson
    Hlynur Snæland Lárusson
    Participant
    • Umræður: 96
    • Svör: 3059

    Í bók sinni Ódáðahraun segir Ólafur Jónsson um Vatnsfell.

    "Austan við Trölladyngju, milli þess og Suðurskarða, er allstórt fell, aflangt, þaklaga, og snúa gaflar að skörðunum. Fell þetta er kallað Vatnsfell, en nafnið er út í hött, því að það er allfjarri Öskjuvatni, og öðrum vötnum er ekki til að dreifa. Fjall þetta hét líka upprunalega Wattsfell, til minningar um Vatnajökulsfarann W. L. Watts."

    Þrátt fyrir þetta notar Ólafur sjálfur nafnið Vatnsfell í bókunum um Ódáðahraun.

    William Lord Watts fór fyrstur manna yfir Vatnajökul árið 1875 og hafði tjaldbúðir undir Wattsfelli/Vatnsfelli, þegar hann gekk að Öskjuvatni. Fellið hafði ekki neitt nafn á þessum tíma, og hann minnist ekki á neitt nafn í bókinni sem hann skrifaði um ferðina.

    Mér persónulega þykir nafnið Wattsfell eiga betur við en Vatnsfell.

    Hlynur





    04.01.2004 at 00:47 #483294
    Profile photo of Jón G Snæland
    Jón G Snæland
    Participant
    • Umræður: 58
    • Svör: 4513

    ÖRNEFNI
    Ég gróf þetta að mestu upp úr sömu bók Hlynur. Um Lokatind og Wattsfell.
    Lokatindur- er kenndur við enskan man, sem ferðaðist um þingeyjasýslur 1878 og 1880. Og hét hann W.G Lock og var kallaður Hreindýra Lock til aðgreiningar við Brennisteins Lock.
    Wattsfell- fell þetta er kallað Vatnsfell, en nafnið er út í hött, því það er allfjarri Öskjuvatni, og örðum vötnum er ekki til að dreifa. Fjall þetta hét líka upprunalega Wattsfell til minningar um William L Watts Vatnajökulsfara. En hann var einmitt sá er skýrði Pálsfjall eftir, ferðafélaga sínum Páli?Jökull?Pálssyni frá Vestmannaeyjum.
    Watts kom fyrst til íslands 1871 og var einn sá útlendingur sem var einn sá ötulasti að ferðast um ísland.
    Það var spurt um örnefnið Hvergil hérna fyrr í vetur. Það heitir Hveragil vegna fleiri hvera.
    Einnig voru menn að velta fyrir sér Vonarskarðsleið og örnefninu, en það sem kannski kom ekki fram í þeirri umræðu, er að það er í raun enginn sem veit fyrir víst hvar skarðið er. Og er einnig talið að skarðið hafi verið austan við Bárðarbungu, en þar er djúpur dalur undir jöklinum, sem er talinn hafa geta verið íslaus á tímum Bárðar.
    Svo má kannski einnig velta því fyrir sér af hverju við köllum ekki Vatnajökul-Klofajökul er það ekki réttara ?
    Slóðríkur Snæland





    04.01.2004 at 07:21 #483296
    Profile photo of Björn Oddsson
    Björn Oddsson
    Participant
    • Umræður: 42
    • Svör: 279

    Skemmtileg tilvlijun að þetta mál skuli koma upp núna þar sem ég er að lesa "Norður yfir Vatnajökul" sem er ferðasaga Watts er hann kom hér til lands.

    Í formála bókarinnar stendur "Hann gekk upp á fjallið austan Öskjuvatns(sem þá var raunar ekki orðið til) og mun hafa komið fram á gígbrúnina nálægt 1381-metra fellinu. Mætti það vel bera nafnið Vattarfell."

    Svo vil ég bæta því við að Páll Jökull átti aðeins viðkomu í Vestmannaeyjum, þ.e var ekki eyjapeyji.

    Bókina "Norður yfir Vatnajökul" snéri Jón Eyþórsson yfir á Íslensku og kom hún út 1962. Bókin er gríðarlega skemmtileg yfirlestrar og feikna þekkingaraukandi.

    BO





    04.01.2004 at 12:11 #483298
    Profile photo of
    Anonymous
    • Umræður: 0
    • Svör: 16404

    Sem betur fer mun nefndinni ekki verða skotaskuld úr því að skera úr um það hvort staðfest verði Wattsfell eða Vatnsfell og Locksfell eða Lokatindur enda hlálegt annað en þau heiti hinum síðarnefdnu. Skil bara ekki að skera þurfi úr um svona atriði.

    Nýidalur heitir upprunalega Jökuldalur. Held að erfitt verði að afmá Nýjadal vegna langrar hefðar, enda gott til aðgreiningar frá öðrum. Held að best færi á því að hann héti Jökuldalur á korti og undir stæði Nýidalur í sviga. Hann verður aldrei kallaður Jökuldalur þótt það heiti stæði aðeins á korti. Það mun rugla fólk verði Nýjadalsnafnið afmáð. Meira að segja eldgamlir kallar sem kalla dalinn Jökuldal bæta flestir við Nýjadalsnafninu öðrum til skýringar enda myndu aðrir ekki skilja um hvaða Jökuldal þeir væru að tala! bv





    04.01.2004 at 16:19 #483300
    Profile photo of Guðbrandur Þorkell Guðbra
    Guðbrandur Þorkell Guðbra
    Member
    • Umræður: 78
    • Svör: 2584

    Hef það eftir Þingeyingi, að í Bárðardal hafi menn verið að nota framan af nafnið Nýi-Jökuldalur um Nýjadal. Vafalaust verður rifist um þetta, en það er líkt og með Lyngdalsheiðina, sem kunnugir segja að sé alls ekki þar sem venjan er að tala um Lyngdalsheiði (Gjábakkaveg, Laugarvatnsvallaveg) að málvenja almennings er kannski ekki í takt við fræðimenn og "kunnuga heimamenn". Þessi sami Þingeyingur sagði mér líka varðandi Vatns – Wattsfell, að mönnum hafi ekki þótt viðeigandi að nota erlenda nafnstofna í íslensk örnefni (á þjóðernishroka/Hriflu-Jónasar tímanum) framan af tuttugustu öldinni og kannski lengur. Þessi heimildarmaður minn gat ekki um Lokatind, en líklega er ástæðan áþekk. Það verður gaman að fylgjast með framvindunni þarna. Las fyrir nokkrum árum grein eftir Hjalta Kristgeirsson, þáv. ritstjóra Árbókar FÍ um örnefni, en hann var þar eindregið þeirrar skoðunar, að menn ættu ekki að búa til örnefni þar sem þau hefðu ekki verið til áður. Staðsetningartækni nútímans kæmi í staðinn fyrir örnefnaþörfina á fyrri öldum. Tja, þetta var hans skoðun, ekki ætla ég mér að gera hana að minni að svo stöddu.





    04.01.2004 at 17:12 #483302
    Profile photo of Grétar G. Ingvarsson
    Grétar G. Ingvarsson
    Participant
    • Umræður: 2
    • Svör: 184

    Ég er alveg sammála Bolla, það ætti að hafa bæði heitin á kortum.
    Jökuldalur er nafn Þingeyginganna frá 1845, en strax árið 1865 er nafnið Nýidalur komið á prent sem heiti á þessum dal og það er heiti hans í öllum prentuðum heimildum sem ég man eftir, nema í "Göngur og réttir" (þar kemur heitið Nýidalur raunar líka fyrir). Að ætla að útrýma nafni sem meirihluti landsmanna hefur notað í nær 150 ár, eins og mér finnst að [url=http://www.thingeyjarsveit.is/Default.asp?sid_id=4450&tId=2&fre_id=11559&meira=1&Tre_Rod=001|001|&qsr:3e3ejjy3]Konni á Laugum[/url:3e3ejjy3] hafi sem markmið, er því fásinna.

    Það sem er nær að gera er að reyna að sjá til þess að afbakanir á örnefnum, sem víða eru á kreiki nú um stundir, verði leiðréttar. Einnig hafa örnefni á kortum Landmælinga oft færst til og þyrfti að gera átak í að laga það.





    04.01.2004 at 17:19 #483304
    Profile photo of Grétar G. Ingvarsson
    Grétar G. Ingvarsson
    Participant
    • Umræður: 2
    • Svör: 184

    Tengillinn bættist aftan á f4x4.is, reyni aftur. [url=http://www.thingeyjarsveit.is/Default.asp?sid_id=4450&tId=2&fre_id=11559&meira=1&Tre_Rod=001|001|&qsr:p6d3x1zf]Síða Þingeyjarsveitar[/url:p6d3x1zf]





    04.01.2004 at 17:21 #483306
    Profile photo of Hlynur Snæland Lárusson
    Hlynur Snæland Lárusson
    Participant
    • Umræður: 96
    • Svör: 3059

    Það er best að vitna aftur í Ódáðahraunsbækurnar

    "Hreindýra-Lock hafði mikinn áhuga fyrir þessum eldstöðvum og fór í Öskju í bæði skiptin, sem hann kom hingað. Um fyrri ferð hans veit ég fátt annað en það, sem hann nefnir í sambandi við síðari ferðina. Þá fór hann inn um Jónsskarð, og skildu þeir hestana eftir mannlausa undir skarðinu meðan þeir fóru að gosstöðvunum, en þeir voru allir á bak og burt, er þeir komu þangað aftur, og náðust ekki fyrr en niðri í Suðurárbotnum. Heyrt hef ég, að Lock hafi setzt að um nótt undir tindi þeim norðan í fjöllunum, sem við hann er kenndur, og kallaður Lokatindur, og er ekki ósennilegt, að hann hafi beðið þar, meðan fylgdarmaðurinn náði í hestana."

    Það er spurning hvernig farið verður með nafnið á þessu fjalli, en nokkuð ljóst hvernig nafnið er tilkomið.

    Hlynur





  • Author
    Replies
Viewing 8 replies - 1 through 8 (of 8 total)

You must be logged in to reply to this topic.

RSS mbl.is – bílar

  • Villa kom upp sem bendir til þess að veitan liggi niðri. Reyndu aftur síðar.