Með hverju

Farðu og láttu ransaka í þér hægra heilahvelið og ef það finnst ekki láttu þá athuga hvort þeir getit fundið í þér vinstra heilakvelið en ef það finnst ekki sem ég á nú reyndar ekki von á, þá ert þú í slæmum málum.
Ég óska þér svo GLEÐILEGRA JÓLA og til hamingu með Kárahnjúka.

Spurningin: [i:f7mjn5cv]Með hverju…[/i:f7mjn5cv] er nátengd þeirri spurningu sem menn voru að kljást við mesta alla síðust öld, hvort virkar betur við að leiða atvinnulífið: miðstýring og ríkisforsjá eða óreiða markaðarins,
Niðurstaðan var að seinni aðferðin virkar betur, svo einkennilegt sem það kann að virðast.
Langt fram eftir öldinni sáu Íslensk stjórnvöld ekkert sem íslendingar gætu lifað á annað en útflutning á fiski að rafmagni. Litið var á álframleiðslu sem aðferð til að flytja út rafmagn, en reyndar var og er ennþá pælt í því að leggja rafleiðslu til meginlands Evrópu.
Mönnum gékk seint að læra af þeirri reynslu annara þjóða, að það er nýting á hugviti en ekki hráefnum, sem skilja milli þeirra þjóða sem vegnar vel efnalega, og hinna. Það hefur verið verulegur hagvöxtur á Íslandi undanfarna áratugi þrátt fyrir samdrátt í fiskafla og að það hafi ekki bæst við stóriðja fyrr en á allra síðustu árum.Skýringin á þessum hagvexti er þróun í atvinnulífinu sem orðið hefur án þess að stjórnvöld hafi átt frumkvæði. Eitt lítið dæmi um svona atvinnustarfsemi eru jeppaferðir með erlenda ferðamenn. Einnig má benda á fiskvinnslu í kjölfar fiskmarkaða, Össur, Marel, lifjafyrirtæki og svo framvegis.

Þetta er býsna stórt spurt og spurning hvar sé rétt að leita svara við þeim. Til gamans ætla ég þó að reyna:

1. Ég hefði gaman af að heyra sagnfræðinga spá í það, en það er alveg hugsanlegt að við værum á svipuðum stað í þróuninni og ekkert endilega verr stödd. Leið okkar hefði hins vegar verið önnur, og líklega erfiðari í upphafi. Þessir síðutogarar voru kannski fyrsta stjórnvalds töfralausnin í atvinnumálum og hugsanlega þjóðinni ekkert sérstaklega holl, má jafnvel halda því fram að þeir hafi ekki verið skynsamlegasta ráðstöfunin á þessu fjármagni (frekar en endra nær, það hefur þá ekkert breyst). Allavega virðumst við enn vera á þessu töfralausnastigi, allt á að leysa með einu stóru úrræði.

2. Ja við værum ekki fiskveiðiþjóð! Það þarf þó ekki að þýða að við værum neitt verr stödd. Það gleymist stundum að það er til fullt af þjóðum sem ekki eiga fiskimið eða vatnsaflsvirkjanir en hafa það samt bara nokkuð gott. Raunar líklegt að þær þjóðir hafi betri möguleika en margar aðrar í dag, þar sem þær eru fljótari að nýta sér þá möguleika sem 21. öldin býður upp á.

3. Í djúpum (svörtum) skít líklega! Allavega einhvern tíma, svo myndu stjórnvöld reyna að grípa inn í og klúðra málinu enn frekar og svo myndi þetta jafna sig þegar frá líður.

4. Fer eftir ýmsu, t.d. því hverju er fórnað fyrir vatnsaflsvirkjunina. Hugtakið endurnýjanlegt vatnsafl er reyndar frekar loðið hugtak, hefur sennilega meira áróðursgildi en að það segi eitthvað, því alltaf er einhverju fórnað og virkjanir eru ekki eilífar. Lónin t.d. fyllast af seti eins og bent hefur verið á, mannvirki eiga sinn líftíma etc. En málið snýst ekki um þetta, það eru mjög fáir sem eru annað hvort á móti öllum virkjunum eða fylgjandi því að virkja hvað sem er. Ert þú t.d. fylgjndi því að virkja Gullfoss? Ef svarið er nei, þýðir það þá sjálfkrafa að þú sért á móti vatnsaflsvirkjunum og fylgjandi kolaskýjum og kjarnorku?

Og svo varðandi "annað". Það er rétt að þekkingariðnaður þrífst ekki í tómarúmi, frekar en annað. Þess vegna á ekki að líta á hann sem töfralausn sem stjórnvöld geta notað (til nýrra atkvæðakaupa). Stjórnvöld eiga hins vegar að skapa fyrirtækjum góð rekstrarskilyrði í stað þess að gera þeim stöðugt erfitt fyrir og drepa niður nýsköpun. Og það er alveg staðreynd að því stærri sem loforð stjórnmálamanna um töfralausnirnar eru, því verra verður atvinnuástandið.

Kv. Skúli

Smá innlegg,

Hvað mikið að tekjum ferðaþjónustunar er vegna ferðamanna sem koma til að skoða landið eingöngu, þá meina ég ekki þeir sem koma á ráðstefnur og td. sjávarútvegssýningu ofl.
Það skildi nú ekki vera þannig að minnstu tekjurnar komi frá fólki sem kemur eingöngu til að skoða náttúruperlur.
Af hverju lepja flest Hótel á landsbyggðinni dauðan úr skel?

Er þetta ekki bara eðlileg nýting á auðlindum landsins, víkja ekki litlir hagsmunir fyrir stærri hagsmunum, þ.e. að allir geti byggt þetta land og verið í sátt við umhverfi sitt.

Það hefur jú umhverfisáhrif ef landshlutar fara í auðn eða íbúar fá ekki að lifa af auðlindum landssins, peningar verða ekki til í Seðlabankanum eða með því að selja hvert öðru þjónustu, það verða til litlar þjóðartekjur af því að selja fólki miða í leikhús, jú smá ef greitt er með öðru en íslenskum krónum.

mbk. Mundi

Ég vil benda mönnum á að sem betur fer þá hefur verið til
fólk á okkar tímum og fyrri tímum sem hefur tekist að bjarga
ómæltum verðmætum með framtíðarsýn og fólk sem hefur ekki látið glepjast af hugmyndum um stundargróða. Jú því einu sinni átti að virkja Gullfoss á tímum þar sem orðið náttúruvernd var varla til, en það var baráttu einnar manneskju að þakka að þessi mistök voru ekki gerð.
Í dag sjá náttúrulega allir hversu vitlaust þetta var og í því sambandi má benda á að mjög stór hluti þeirra ferðamanna
sem hingað koma fara að sjá Gullfoss og Geysir. Og í fljótu bragði má sjá að Gullfoss hefur halað inn mun meiri gjaldeyri gegnum ferðamenn heldur en virkjun hefði nokkurn tíma getað gert.
Ég er ansi hræddur um að sagan eigi eftir að dæma þá hart sem berjast hvað harðast fyrir Kárhnjúkjavirkjun og álveri.
Sem dæmi um skammsýnina þá er talað um að 100 ára nýtingartími sé ásættanlegur og allt svæðið ónýtt eftir það,
lón full af leir. En 100 ár eru í raun afar stuttur tími í sögu þjóðar.

Túristum er skellt upp í rútu og rennt með þá upp að Gullfoss og Geysi, en ég hef heyrt hjá þeim sem eru að ferðast með túristana að það sem heilli yfirleitt mest sé ekki þessi annars ágæti foss okkar, heldur það að ferðast um auðnirnar þar sem hægt er að keyra langtímum saman á grófum ævintýralegum vegum án þess nánast að sjá önnur mannvirki en einhverja kofa og skála. Persónulega á ég mjög auðvelt með að trúa þessu því nákvæmlega þetta sama er kannski stærsta ástæðan fyrir því að ég á jeppa en ekki einhverja Yaristík. Í þessu felst okkar sérstaða og sú sérstaða er í verulegri hættu. Gullfoss er ágætur og gott að honum var bjargað, en gljúfrin þarna fyrir norðan eru mun hrikalegri og sérstæðari náttúrusmíð.
Skúli H.

Það eru kostir og gallar við alla virkjunarkosti og oft erfitt að setja verðmiða á það sem fórnað er vs ábata. En að tala um það að þeir sem séu á móti Kárahnjúkavirkjun séu jafnframt á móti því að það sé næg atvinna úti á landi og að byggð haldist í landinu er ansi mikil þröngsýni.

Það að næg atvinna sé úti á landi ræðst oft á tíðum af því hugarfari sem ríkir á hverjum stað fyrir sig. Á sumum stöðum bíða menn aðgerðarlausir (og hugmyndalausir) eftir því að ríkið leggi þeim eitthvað til, meðan önnur sveitafélög blómstra vegna þess að fólk hefur jákvætt hugarfar og kjark til að gera eitthvað upp á eigin spítur.

Eru þó nokkur dæmi um vel rekin fyrirtæki á landsbyggðinni sem hafa sprottið upp af því að menn fengu góða hugmynd og höfðu áræði, kjark og rétt hugarfar til að koma henni í framkvæmd í stað þess að bíða í eymd eftir því að einhver annar gerði það fyrir þá.

Síðan er það smá klausa úr fréttum….

KÁRAHNJÚKAR: ERFITT AÐ REIKNA ÚT AFKOMU
Óvissuþættir um vaxtagreiðslur og ál-
verð valda því að einfaldir útreikning-
ar um arðsemi Kárahnjúkavirkjunar eiga
varla við, segir Guðmundur Guðmundsson
tölfræðingur.

Guðmundur hefur reiknað nokkur dæmi um
arðsemi virkjunarinnar og sýna niður-
stöður gríðarlega mikinn afkomumun með
tiltölulega litlum breytingum á tekju-
eða kostnaðarliðum.

Sem dæmi má nefna að miðað við 3,75%
vexti og 40 ára afborgunartíma verði
2,4 ma.kr. gróði af virkjuninni. Séu
vextirnir hækkaðir í 4,75% verði 34
ma.kr. tap.

Ekki líst mér svo á þessa útreikninga að við Íslendingar verðum stórríkir á þessum virkjunarkosti. Og hver borgar svo hvað og með hverju þegar upp er staðið ???

Með góðum jólakveðjum til allra landsmanna í sveit og (smá)borg.

Ella.

Það er fróðlegt að fylgjast með þessari umræðu um virkjanamálin og sérstaklega hvað það eru miklir öfgar á báða bóga. Það virðist því miður ekki hægt að ræða þetta málefnalega. T.d. skrifar Skúli um Gullfoss hafi verið bjargað, en gefur jafnframt í skyn að Hamrahvammagljúfur séu í hættu. Það vita þeir sem hafa kynnt sér málin að stíflan við Kárahnjúka er fyrir ofan gljúfrin og þau munu því standa um aldur og ævi. Vissulega fara falleg svæði undir vatn, en það er ekki eins og verið sé að sökkva stórum hluta NA-lands. Fallegar myndasyrpur hafa verið birtar en þær segja bara hálfa söguna. Það verður miklu stærra svæði sem verður áfram ósnortið og þar er einnig hægt að klæða landið í fallegan búning með færum ljósmyndara! Sama mætti segja um Norðlingaölduveitu en þar er fullyrt að verunum verði sökkt. Staðreyndin er sú að aðeins bort af svokölluðu "friðlandi" fer undir vatn en verin sjálf verða ekki snert. Það sem fer undir vatn er síðan að mestu melar og ógróið land.
Reynum að ræða þetta á skynsamlegum nótum.

Þjóðartekur eru ekki það sama og gjaldeyrirtekjur og þessi tafla hér að ofan talar um gjaldeyristekjur.