24V í 12V, smá vesen!

hvernig væri að flækja þetta aðeins meira….

ég sá um daginn á bombardier snjótroðara spennubreytir sem að tók spennuna af báðum geymunum og hlóð yfir á annan geymirinn og þannig var hægt að keyra upp talstöðvar og drasl á öðrum geyminum og drapst ekki á því þegar það var startað.

[img:10ptsmv9]http://i4.photobucket.com/albums/y104/handordabok/spennubreytir.jpg[/img:10ptsmv9]

hafa menn einhverja skoðun á þessu???

og líka: notendurnir meiga ekki taka meira en spennubreytirinn gefur frá sér!

Svarið gæti verið já já og nei nei og ekki er allt sem sýnist.
Raffræðilega er einfaldasta málið að lækka spennu, t.d. úr 24 í 12 Volt. Ef þú hefur 12 Volta tæki sem tekur t.d. 1 Amper þá myndi 12 Ohma viðnám í seríu við það gefa þessa 12 Volta spennulækkun úr 24 í 12 Volt. Ohms lögmál segir: Volt = Amper sinnum Óhm.
En svo byrja vandræðin ef tækið tekur ekki alltaf nákvæmlega þennan straum og stöðugt. Það gera t.d. flest útvarps- og fjarskiptatæki, straumþörfin eykst mikið við sendingu og einnig ef þú stillir hátalarastyrkinn í útvarpinu vel upp. Ef straumþörf tækisins hoppar t.d. tímabundið upp í 2 Amper við 12 Volt þá færðu ekki lengur 12 Volt frá viðnáminu, heldur eitthvað miklu lægra og sennilega svo lága spennu að tækið slær út eða hættir að virka rétt.
Annar galli er sá að þú tapar heilmikilli orku, sem breytist í varmaorku og hitar viðnámið. Í dæminu hér með 1 Ampers straum og 12 Ohma viðnámið þá tapast helmingur orkunnar, 12 vött og fer í að hita viðnámið.
Með rafeindarásum er hægt að smíða sjálfstillandi spennulækkunarrás (Series Voltage regulator) sem gefur út stöðuga 12 Volta spennu út þótt álagsstraumurinn sveiflist. Samt sem áður eyðist alltaf helmingur orkunnar og breytist í hita.
Önnur lausn og fullkomnari er til og notuð í flestum spennubreytum sem seldir eru í verslunum. Þeir byggjast á spanhrifum spólu og er 24 Volta straumnum breytt í púlserandi straum sem matar slíka rás. Út koma stöðug 12 Volt, sem sveiflast nánast ekkert þótt álagsstraumur sveiflist upp og niður. Þessir spennubreytar hafa miklu betri nýtni, þannig að ef 12 Volta tækið notar 1 Amper þá eyðir þú kannske ekki nema 0,6 Amperum af 24 Volta kerfinu. Í hinu tilfellinu eyðist 1 Amper.
Að mínu viti er það engin spurning að fjárfesta í "alvöru spennubreyti" ef þú endilega þarft að hafa 12 Volta spennu í 24 Volta bíl.
Það er sama hvaða gerð spennubreytis þú myndir smíða sjálfur það myndi aldrei vera til friðs nema þú gangir vel frá honum og setjir í þéttan kassa til að verja hann fyrir raka og skít. Áður en þú veist af kostnaðurinn kominn upp í svipað verð og "alvöru" spennubreytir kostar út úr búð fyrir utan öll 12 Volta tækin sem þú værir búinn að steikja við mislukkaðar prófanir á spennubreytinum.
Loks vil ég bæta einu við. Ef þú ert með tvo 12 Volta ljóskastara (verða að vera með jafn stórum perum) og raðtengir þá til að nýta 24 Voltin beint þá ætti það að vera OK – en mundu það að ef önnur peran springur þá slökknar á báðum kösturunum. Jólaseríueffektinn kominn. Ef þetta eru aukaljós þá þarf það ekki að koma að sök, en ef það eru ökuljósin þá ertu í verri málum.
Vonandi skýrir þessi langloka eitthvað fyrir þeim sem eru að spá og spöggulera.

Ágúst

Sælir

Flækjustigið er greinilega komið langt út fyrir öll velsæmismörk og mig langar til að leiðrétta einn hlut sem virðist vera ríkjandi hugsunarháttur sérstaklega vélskólagengnum mönnum sem eru búnir að sitja í ótal rafmagnsfræðitímum. Ágúst Úlfar, ætli þú sért ekki einn þeirra? Til að það sé alveg á hreinu þá er þetta allavega hlutur sem ég hef rætt við ungann vélskólanema og hann var fastur í hugsun sem var ekki rétt og mér fannst ég lesa það sama úr texta Ágústar.

Málið er að með því að raðtengja viðnám við notenda þá er verið að lækka spennuna yfir notandann. Vitleysan er sú að viðnámið tekur ekki orkuna til sín nema að mjög litlu leyti. Heildarspennan (frá spennugjafa) deilist niður á mótstöðuna og notandann miðað við hvaða álagi þeir valda. Með því að bæta viðnáminu við eykst heildarviðnám rásarinnar og hún tekur minni straum. S.s. mótstaðan veldur minna álagi.

Það er enginn að fara að fella spennuna í bílnum sínum með viðnámi. Þessi venjulega mótstaða sem er ca 4mm að lengd og 2 í þvermál er 0.25W sem þýðir að hún þolir ekki nema kvartwatt. Gæti höndlað Hella relay alls ekki meir.

Ég er afskaplega neikvæður á allar töfralausnir og það er ekkert sérstaklega gaman að kaupa rafgeyma eins og staðan er á heimsmörkuðum.

Samt ætla ég að gera smá tilraun á bílnum mínum. Ég er með 6.2 mótor með 24V starti og 12V glóðarkertum. Kerti í 12V bílnum eru 9.6V minnir mig en ég held að 24V séu of mikið fyrir 12V kertin. Restin af vélinni er 12V og bíllinn er 12V sömuleiðis. Það eru 2 12V altarnetorar sem eru fljótandi.

Draumastaðan er s.s. 24V á startið, ca 18V á kertin og 12V á restina. Ef vel tekst til færi ég kastarana o.s.frv. á 24V og kaupi 24V spil og 230V inverter.

Haldiði að þetta gangi?

Ég ætla ekki að nota neina Benz klukku eða neinn aukabúnað annan en fáein relay og hugsanlega einn tímaliða.

Kv Jónsi